Kluczowym elementem walki z zanieczyszczeniami powietrza w Polsce jest poprawa efektywności energetycznej budynków, poprzez m.in. wymianę źródła ciepła na ekologiczne i wydajne systemy oraz termomodernizację. Na tym skupia się program Czyste Powietrze, który wspiera inwestorów prywatnych. Poza klasyczną dotacją dostępne jest prefinansowanie Czyste Powietrze, czyli forma zaliczki jeszcze przed realizacją prac lub ich trakcie. Na czym to dokładnie polega? Kto może skorzystać i na jaką wysokość dofinansowania można liczyć? Przybliżamy ten temat szczegółowo!
Program Czyste Powietrze funkcjonuje od 2018 r. i ma trwać do 2032 r. Jest realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz fundusze wojewódzkie (WFOŚiGW). Jego celem jest ograniczenie emisji szkodliwych substancji do środowiska, co jest realizowane poprzez wsparcie finansowe dla osób fizycznych, które chcą poprawić efektywność energetyczną swoich domów rodzinnych.
31 marca 2025 r. weszła w życie nowa wersja programu Czyste Powietrze. Jednym z założeń ulepszonych zasad jest zwiększenie dostępności do programu dla osób najbardziej potrzebujących. W podobnym celu w 2022 r. wprowadzono prefinansowanie.
Klasyczna forma dofinansowania polega na tym, że właściciel budynku w pierwszej kolejności pokrywa koszty inwestycji, a kolejno otrzymuje dotację o określonej wysokości. Wymaga to poniesienia dużych nakładów finansowych początkowo bez wsparcia rządowego. To z kolei jest dużą przeszkodą w zakupie urządzeń i realizacji prac instalacyjnych dla osób o niskich dochodach, które nie mają zgromadzonych wystarczających oszczędności.
Prefinansowanie w programie Czyste Powietrze umożliwia uzyskanie części dotacji już w początkowym etapie prac. Dzięki temu inwestor otrzymuje kapitał, który może przeznaczyć na pokrycie kosztów związanych z zakupem urządzeń, materiałów czy pokryciem wynagrodzenia za pracę wykonawców. Nie musi więc angażować pełnej kwoty początkowej z własnych źródeł czy zaciągać pożyczki. Pozostałą część dotacji otrzymuje natomiast po zakończeniu przedsięwzięcia.
Dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze można przeznaczyć m.in. na:
Dofinansowanie jak i prefinansowanie Czyste Powietrze skierowane jest do osób fizycznych, czyli właścicieli domów jednorodzinnych lub wydzielonych w nich lokali mieszkalnych z wyodrębnioną Księgą Wieczystą. Do udziału w nim kwalifikują się osoby o określonych progach dochodowych.
Poziom podstawowy obejmuje wnioskodawców zarabiających rocznie łącznie do 135 000 zł i umożliwia uzyskanie dotacji o wartości do 40% kosztów kwalifikowanych netto. Podwyższony poziom dofinansowania (do 70%) przysługuje beneficjentów z dochodami na jednego członka gospodarstwa domowego nieprzekraczającymi 2250 zł oraz do 3150 zł w gospodarstwie jednoosobowym. Natomiast najwyższy poziom dofinansowania jest dla gospodarstw z dochodami do 1300 zł lub do 1800 zł na osobę.
Czyste Powietrze w ramach prefinansowania dostępne jest tylko dla osób, które kwalifikują się do podwyższonego i najwyższego poziomu, czyli dla beneficjentów o najniższych dochodach. Nie dotyczy ono więc poziomu podstawowego.
Co ważne, w nowej odsłonie inicjatywy Czyste Powietrze prefinansowanie możliwe jest wyłącznie z udziałem operatorów, których zadaniem jest pomóc wnioskodawcom.
Z dotacji z prefinansowaniem z Czystego Powietrza mogą skorzystać beneficjenci, którzy nie korzystali jeszcze z tej formy wsparcia lub korzystali, jednak przed przed 22 kwietnia 2024 r (nawet przy czynnej umowie) lub przed 28 listopada 2024 r. przy umowie zakończonej.
Jeśli ponowne prace termomodernizacyjne obejmują ten sam budynek lub lokal, ich zakres musi inny. Oznacza to, że jeśli np. zrealizowałeś już prefinansowanie pompy ciepła, to obecnie możesz ubiegać się np. o docieplenie budynku czy wymianę stolarki okiennej.
W przypadku chęci kompleksowej termomodernizacji kolejnego budynku, nie będzie to możliwe, jeśli między 22 kwietnia 2024 r. a 28 listopada 2024 r. już ją zrealizowałeś lub masz czynną umowę (prace w toku, nierozliczone itp.).
W nowej odsłonie programu Czyste Powietrze maksymalna wartość prefinansowania, czyli kwoty wypłacanej na początku inwestycji, nie może przekraczać 35% wartości przysługującej dotacji. Oznacza to, że jeśli np. kwalifikujesz się do korzystania z programu Czyste Powietrze w poziomie najwyższym, czyli 100%, to 35% przyznanej kwoty otrzymasz na początku, a resztę w kolejnych etapach inwestycji. Wypłata pieniędzy następuje bezpośrednio na konto wykonawcy. Całość kwoty dotacji może być podzielona na maksymalnie 3 części.
Program Czyste Powietrze przewiduje różne limity maksymalnego dofinansowania. Zależą one nie tylko od progu dochodowego, ale też wybranego urządzenia czy materiałów i zakresu prac termomodernizacyjnych. Istotne jest także zapotrzebowanie energetyczne budynku (oceniane dzięki audytowi). Maksymalnie w ramach dotacji z prefinansowaniem można uzyskać:
Dokładne limity dotyczące poszczególnych materiałów, urządzeń i prac można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej programów rządowych lub w pozostałych artykułach na naszej stronie. Pomocny będzie też kalkulator dotacji.
Każdy beneficjent programu Czyste Powietrze musi posiadać maksymalnie 3 umowy z wykonawcami biorącymi udział w realizacji inwestycji. Dotyczy to różnych zakresów prac – zakupu urządzeń, wykonawców przeprowadzających roboty budowlane czy dostawców. Dokumenty takie trzeba przedłożyć wraz z wnioskiem o dofinansowanie, czyli w przypadku prefinansowania jeszcze przed realizacją przedsięwzięcia. Co ważne, wybór materiałów kwalifikujących się do dotacji należy kierować listą ZUM (Zielonych Urządzeń i Materiałów).
Osoby spełniające warunki programu powinny postępować zgodnie z następującym schematem:
Osoby, które uzyskały dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze (włącznie z prefinansowaniem), powinny zrealizować inwestycję w ciągu 24 miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie. Projekt należy jednak zakończyć nie później niż do 30 czerwca 2032 r. – jest to rok przewidzianego zakończenia programu.
Zwykłe dofinansowanie z programu Czyste Powietrze wymaga uruchomienia kapitału początkowego, należącego do beneficjenta. Prefinansowanie natomiast umożliwia otrzymanie 35% dotacji już na samym początku. Dzięki temu dostęp do programu mają także osoby o najniższych dochodach. Prefinansowanie przy Czystym Powietrzu dostępne jest tylko przy podwyższonym i najwyższym poziomie dofinansowania. Ponadto należy zgłosić się do właściwego Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub Gminy w miejscu zamieszkania – podmioty te pełnią funkcję operatorów, których udział jest niezbędny w celu uzyskania zaliczki na inwestycję. Prefinansowanie jest bezzwrotne – dostajesz pieniądze, dbasz o efektywność energetyczną swojego domu i obniżenie rachunków, bierzesz udział w poprawie klimatu, nic nie oddajesz.
Źródła:
Masz więcej pytań?
Chcesz zapytać o zniżkę?
Potrzebujesz doboru urządzenia?
Chcąc zainstalować nowe źródło ciepła warto zwrócić uwagę na urządzenia marki DEFRO, polskiego producenta z długoletnim doświadczeniem w branży grzewczej. Nasi specjaliści pomogą dobrać odpowiedni kocioł i jego moc, a dystrybutorzy i instalatorzy zajmą się montażem i uruchomieniem. Tobie pozostanie tylko cieszyć się ciepłem i wygodą obsługi urządzeń Defro. Sieć dystrybucji naszych produktów podzielona jest na regiony, za które odpowiedzialni są kierownicy i handlowcy.
